เจมส์ บูแคนัน (อังกฤษ: James Buchanan) เป็นประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาคนที่ 15 และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกาคนที่ 17 สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภาจากรัฐเพนซิลเวเนีย
บูแคนันเกิดวันที่ 23 เมษายน 1791 รัฐเพนซิลเวเนีย บิดาของเขาเป็น สก็อต-ไอริช ได้ย้ายถิ่นฐานมาอยู่สหรัฐเมื่อปี 1783 มารดาของเขาเป็นหญิงที่ได้รับการศึกษาน้อย แต่เป็นคนขยันอ่านหนังสือและยังได้ปลูกฝังให้บุตรชายของเธอให้เป็นคนรักการอ่านหนังสืออีกด้วย ในความทรงจำของผู้คนสำหรับประธานาธิบดีคนนี้คือ เขาเป็นประธานาธิบดีคนเดียวที่เป็นโสด
การบริหารงานของบุคคานันในฐานะประธานาธิบดีประสบความสำเร็จในด้านสังคมเป็นอย่างมาก แต่สถานการณ์ทางด้านการเมืองก็แย่ลงทุกที หลังจากดำรงตำแหน่งได้ 2 วัน ศาลสูงสุดก็เสนอเรื่องนิโกร เดรด สก๊อต ให้เขาพิจารณา บุคคานันมีความคิดว่าการค้าทาศนั้นไม่ใช่เรื่องถูกต้องและเขาก็หวังว่า นิโกร เดรด สก๊อต จะทำให้สถานการณ์สงบลงได้ แต่อเมริกาเหนือก็ปฏิเสธผลการพิจารณาของศาลสูงสุด ดังนั้นชาวอเมริกาฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้จึงเหมือนกับถูกแยกให้ห่างกันออกไปทุกที
